
زندگی امام مهدی (عج)، از وقایع پیش از تولد تا کودکی، غیبت صغری و غیبت کبری

سنجهها
آنچه والدین باید بدانند
این کتاب جلد آخر از مجموعهی چهاردهجلدی «۱۴ قصه، ۱۴ معصوم» و دربارهی اتفاقات پیش از تولد امام مهدی (عج) تا زمان تولد او، کودکی و وقایع مرتبط با غیبت صغری و کبری است. شناخت زندگی امام مهدی (عج) همراه با شرح رویدادهای تکمیلی، از محتوای آموزشی این کتاب به شمار میرود. آشنایی با تاریخ ادیان و شخصیتهای معنوی که در فرهنگ اسلامی مردم ایرانزمین معنیدار و شناخته شدهاند، برای مخاطب نوجوان درسآموز است.
از دست دادن پدر در کودکی امام مهدی (عج) از طریق مسموم شدن به دست مأموران خلیفه ، جستوجوی مأموران برای تعقیب، پیدا کردن و کشتن امام مهدی (عج) و غیبت صغری و کبری (ناپدید شدن فیزیکی انسان) از موارد خشونت و ترس در داستان است که میتواند برای مخاطب کمسنتر کتاب اضطرابآور باشد. علاوه بر آن، روابط بین امام حسن (ع) و خلیفهی عباسی، پیدا کردن همسری از میان اسیران جنگی برای امام حسن (ع) بردهداری و خریدن دختر قیصر روم به ازای سکهی طلا از جمله مواردی است که محتوای بزرگسالانهی کتاب محسوب میشوند. با توجه به این موارد، کتاب برای سنین ۱۲ به بالا پیشنهاد میشود. تصاویر این کتاب بر اساس معیارهای بررسی و به لحاظ مفهومی، بصری و زیباییشناسی در جایگاه ضعیفی قرار دارند و به همین دلیل به عنوان کتاب ۲ ستاره معرفی میشود.
چکیده داستان
امام علیالنقی (ع) پسر کوچکی به نام حسن داشت که باهوش بود و درسها و کارهای پدر را زیر نظر داشت. حسن که به سن جوانی رسید، پدرش شخصی را همراه نامهای و کیسهای طلا به دجله فرستاد تا دختری جوان را به شکل اسیر جنگی به آنجا آورده میشود را بخرد و با خود بیاورد. دختر جوان، دختر قیصر روم است که پیش از آن در خواب، امام حسن (ع) را دیده و به اسلام گرویده و حالا به سامرا میآید تا همسر امام حسن (ع) شود. حاصل این ازدواج پسری است که به شکل غریب و پنهانی به دنیا میآید و بعد از شهادت امام حسن عسکری (ع)، به غیبت صغری میرود. در این زمان چهار نفر (نواب اربعه)، مأمور ارتباط او با مردم هستند و بعد از مرگ چهارمین نفر امام به غیبت کبری میرود تا زمانی که خدا بخواهد.
کیفیت
در این کتاب همانند دیگر جلدهای این مجموعه، تصویرسازی داستانی وجود ندارد. داستان که به زندگینامهی امام مهدی (عج) میپردازد، سرشار از اتفاق است و جای خالی تصاویر برای همراهی با متن احساس میشود. متن طولانی است و حضور تصاویری مرتبط بهخوبی میتوانست اشتیاق مخاطب را در دنبال کردن داستان دوچندان کند.
تصویرگر تنها حاشیه و کادرهایی یکسان و تکراری برای تمامی جلدها طراحی کردهاست که متن را در برمیگیرند. تنها اندکی جابجایی در ترتیب و توالی این کادرها در جلدهای مختلف دیده میشود.
تصاویر داخل کادرها شامل نقوشی تزیینی و عناصری همچون درخت، پرنده، حوضچه و حتی لشکر سوار بر اسب و یا چهرهی نورانی شخصی مقدس و فرشتگان هستند. با آنکه این تصاویر ریزنقش بیارتباط باحال و هوای داستان و فضای مکانی و یا موقعیت جغرافیایی داستان نیستند اما بهخودیخود نقشی در به تصویر کشیدن داستان ندارند و بازگوکنندهی اتفاقات داستان نیستند. حتی در بعضی صفحهها منجر به گمراهی مخاطب میشوند. برای مثال در صفحهای که صحبت از جنگ نیست مخاطب با تصاویری از لشکری سوار بر اسب در حال نزاع با فرد مقدس، روبرو میشود که با روند داستان همخوانی ندارند.
برای هر داستان شخصیتسازی جداگانهای صورت نگرفته و شخصیتهای موجود در کادرها معرفیکنندهی فرد خاصی نیستند. تنها از هالهی نور اطراف سر و یا نورانی بودن صورت و نوع لباس آنها میتوان به ماهیت خوب و یا بد اشخاص پی برد.
تنها طرح روی جلد برای هر کتاب متفاوت طراحیشده است و طرحی مختص همان داستان دارد. تصویر روی جلد کاملاً متفاوت از ریز نقشهای داخل کادر ترسیمشده است. روی جلد، نقشی از فرد موردنظر و یا عنصری مرتبط با زندگی آن حضرت و یا فرشتگان مشاهده میشود. تصویرگر از سبک نگارگری برای طراحی تصویر روی جلد استفاده کرده است؛ اما در بعضی موارد چهرهی افرادی که در تصویر حضور دارند بیشتر به سبک آسیای شرقی طراحیشده، هیچ ربطی به افراد و نشانههای فرهنگی شخصیتهای معرفیشده در داستان ندارد.
شخصیتها بدون کنش و ایستا ترسیمشدهاند و اجرای تکنیک نیز از کیفیت متوسطی برخوردار است؛ همچنین ازلحاظ زیباییشناسی فضاسازیها و چیدمان عناصر در طرحهای روی جلد از کیفیت یکسانی برخوردار نیستند و در بعضی جلدها این امر چندان ماهرانه صورت نگرفته است.
فرصتهایی برای گفتگو
– نظر شما دربارهی زندگی امام مهدی (عج) چیست؟
– به نظر شما غایب و در عین حال حاضر بودن امام مهدی (عج) نماد چیست؟
– شما چه اطلاعات دیگری دربارهی موضوع غیبت امام مهدی (عج) دارید؟