چگونه اژدهای خود را تربیت کنیم

(How to Train Your Dragon)

۱۱ سال به بالا

انیمیشنی فانتزی درباره‌ی رویارویی وایکینگ‌ها با اژدهایان و تلاش پسری قهرمان برای ایجاد اتحاد بین آنها در نبرد با نیروهای شر

سال: 2010

بررس فیلم: پریسا طاهری

سنجه‌ها

جهان کودکی و نوجوانی

قهرمان فیلم، هیکاپ، پسرک نوجوانی است که در خلال ماجراهایی که از سر می‌گذراند، از ناامیدی به امید، از جنگ به صلح و از شکست به پیروزی می‌رسد. ارتباط هیکاپ با پدرش در ابتدا ارتباط نزدیک و دوستانه‌ای نبود؛ پدرش از او ناامید شده بود و او را مایه‌ی سرافکندگی خود می‌دید. پس از کشف راه‌های جدید توسط هیکاپ برای تحت سلطه درآوردن اژدهایان و موفقیت‌های پی در پی او، با وجود اینکه اختلافاتی بین عقاید خود و پدرش می‌دید، توانست پدرش و سایر وایکینگ‌ها را با خود همراه کند و در حین جنگ وایکینگ‌ها با اژدهای بزرگ شرور، عشق بین فرزند و پدر، نمود تازه‌ای پیدا کرد؛ موضوعاتی که می‌توانند برای کودکان و به خصوص نوجوانان معنادار و هم‌ذات‌پندارانه باشند.

الگوی شخصیتی

هیکاپ در ابتدا پسری شکست‌خورده و دست و پا چلفتی بود که سعی داشت کاری را بکند که به قول پدر و استادش، برای آن کار ساخته نشده بود. در خلال فیلم، هیکاپ توانست ثابت کند که همواره راه‌های بهتری برای انجام هر کاری وجود دارد و با نیروی خلاقیت می‌توان بر ضعف‌های فیزیکی فائق آمد. نوجوانان هم‌سن هیکاپ، در ابتدا به تمسخر او می‌پرداختند، چون فکر می‌کردند او انسانی بی‌ارزش و بی‌استعداد است. در طول فیلم و به تدریج، این نوجوانان دریافتند که هر فردی استعدادهای مختلفی دارد و همه با هم و درکنار هم قادر به انجام کارهای بزرگ‌اند. پدر هیکاپ در ابتدا انسانی بسیار نفوذناپذیر و یک‌دنده نشان داده می‌شود، در طول فیلم به او ثابت می‌شود که برخی از عقاید قدیمی وایکینگ‌ها می‌تواند اشتباه باشد و یاد می‌گیرد که با وجود اختلاف عقاید با پسرش، او را دوست داشته باشد. آسترید، دوست هیکاپ، که به پیشرفت‌های او حسادت می‌کرد، در خلال فیلم تبدیل به بهترین دوست هیکاپ می‌شود و او را در متقاعد کردن وایکینگ‌ها برای استفاده از اژدهایان رام شده، کمک می‌کند.

محتوای بزرگسالانه

در نسخه‌ی دوبله‌ شده‌ی فیلم، غیر از نگاه عاشقانه‌ی هیکاپ به آسترید، محتواهای بزرگسالانه حذف شده‌اند. اما در نسخه‌ی اصلی، دو صحنه‌ی کوتاه از بوسیدن دختر و پسر نوجوان وجود دارد و نیز در جایی، دو نوجوان درباره‌ی زنی صحبت می‌کنند که از دو کلاه‌خود به ‌عنوان زره برای سینه‌های خود استفاده می‌کرده است. موضوع مبارزه با نیروهای شرور و نجات دیگران، موضوع معناداری در جهان کودکان نیست.

گفتار نامناسب

از کلمات توهین‌آمیزی مثل احمق، ترسو و بزدل چند بار استفاده می‌شود. نام دو هم‌دوره‌ای هیکاپ، شرکله و بی‌کله دوبله شده است.

محتوای آموزشی

محتوای بومی و فرهنگی

ترس و خشونت

در فیلم صحنه‌هایی از مبارزه‌های میان انسان‌ها و اژدهایان نمایش داده می‌شود و گرچه پیام کلی فیلم، پرهیز از خشونت برای رفع تعارض است، با این حال صحنه‌های جنگ بین خیر و شر و اعمال خشونت نسبت به دشمن واقعی، به عنوان یک راه‌حل ناگزیر نشان داده می‌شود. اژدهایان به دهکده‌ی وایکینگ‌ها حمله می‌کنند، هر چه را بر سر راهشان باشد تخریب می‌کنند. وایکینگ‌ها به طور متقابل سعی در کشتار هرچه بیشتر اژدهایان دارند. پرچم وایکینگ‌ها به شکل اژدهایی است که دو خنجر از بدن آن رد شده است. گفته می‌شود که استویک، پدر هیکاپ، در کودکی سر یک اژدها را از تن جدا کرده است. صحنه‌های متعددی از تعقیب و گریز نفس‌گیر بین انسان‌ها و اژدهایانی که قصد کشتن آنها را دارند، نشان داده می‌شود. هیکاپ کتابی مطالعه می‌کند که در آن تمام اطلاعات به دست آمده توسط وایکینگ‌ها درباره‌ی انواع اژدهایان ثبت شده است. اژدهایانی با نام‌هایی مانند نجواگر مرگ و استخوان‌شکن، روش‌های مختلفی برای کشتار قربانیان خود دارند؛ انواعی از آنها از دهان خود آتش و آب جوش پرتاب می‌کنند، انواعی از دهان خود اسید می‌پاشند. تعدادی از نوجوانان در آموز‌شگاه کشتن اژدها، دور هم گرد آمده‌اند تا به طور عملی نحوه‌ی مبارزه با اژدهایان مختلف را یاد بگیرند. موقعیت‌های متعدد تعقیب و گریز، فرار و جیغ و قایم شدن و پرتاب آتش توسط اژدهایان در این آموزشگاه و صحنه‌های جنگ بین کارآموزان و اژدهایان در زمین تمرین، ممکن است برای کودکان کوچک‌تر، ترسناک و آزاردهنده باشد. هیکاپ و اژدهای او، خشم شب، سعی در کشتن اژدهای بزرگی دارند که قصد کشتن آنها را دارد. آنها سوراخ‌های روی بال‌های اژدهای بزرگ را می‌سوزانند، اما خودشان در نهایت توسط آتش محاصره می‌شوند و هیکاپ بیهوش می‌شود و بخشی از پای خود را در این مبارزه از دست می‌دهد.

آنچه والدین باید بدانند

چگونه اژدهای خود را تربیت کنیم انیمیشنی کامپیوتری و سه‌بعدی است که برداشت آزادی از سری کتاب‌هایی با همین نام، نوشته‌ی کرِسیدا کاول است. فیلم، روایتگر زندگی هیکاپ، قهرمان ریزنقش داستان است که در دهکده‌ی وایکینگ‌های تنومند اژدهاکُش زندگی می‌‌کند و به واسطه‌ی جثه‌ی کوچک خود از کشتن اژدها ناامید می‌شود. به ‌تدریج و در خلال ماجراهایی و پس از تلاش‌های خستگی‌ناپذیر، او موفق به کشف راه‌های رام کردن اژدهایان و کشف نقاط ضعف‌ آنها می‌شود. با وجود مخالفت‌های وایکینگ‌های بزرگ دهکده و مخصوصاً پدرش، هیکاپ موفق می‌شود نگرش صلح‌جویانه‌ی خود در رویارویی با اژدهایان را به وایکینگ‌ها بقبولاند و نشان دهد که اژدهایان، خود نیز اسیر اژدهای شرور بزرگ‌اند. به این ترتیب، وایکینگ‌های دهکده از اژدهایان رام ‌شده‌، برای نبرد با اژدهای شرور بزرگ استفاده می‌کنند و به پیروزی می‌رسند. در این فیلم موضوعاتی همچون صلح، استفاده‌ از نیروی عقل و منطق و نبرد خیر و شر به تصویر کشیده می‌شود و نشان داده می‌شود که با اتحاد و استفاده از قوه‌ی خلاقیت در کنار قدرت بدنی، نیروی عظیمی فراهم می‌شود و می‌توان بر نیروهای شرور پیروز شد.
فیلم حاوی صحنه‌های خشونت‌آمیز و ترسناک متعددی از جنگ‌های آتش‌بار است. مشاهده‌ی اژدهایانی با ظاهر ترسناک و دندان‌های تیز که در تاریکی ظاهر می‌شوند و بره‌های دهکده را می‌دزدند، صحنه‌های جنگ وایکینگ‌ها و اژدهایان و کشتن اژدهایان می‌تواند برای کودکان کم‌سن‌و سال ناخوشایند و ترسناک باشد. همچنین ممکن است با مشاهده‌ی فیلم، این حس به کودک القا شود که برای مورد توجه قرار گرفتن در نظر والدین و هم‌سالان، باید کاری به بزرگی کار هیکاپ انجام دهد و در غیر این‌ صورت، مستحق تمسخر و تحقیر است. موضوع مبارزه با نیروهای شرور و نجات دیگران نیز موضوع معناداری در جهان کودکان نیست؛ هرچند می‌تواند برای نوجوانان قابل ارتباط باشد. تماشای این فیلم برای کودکان زیر 9 سال پیشنهاد نمی‌شود. برای کودکان 9 تا 11 سال نیز در صورتی پیشنهاد می‌شود که فیلم را در کنار والدین تماشا کنند تا هم احساس امنیت کنند و هم بتوانند در مورد موضوعات طرح شده در فیلم با هم گفت‌وگو کنند.

چکیده داستان

داستان درباره‌ی هیکاپ پسر لاغراندام نوجوانی است که در دهکده‌ی وایکینگ‌ها زندگی می‌کند و پدر او قوی‌ترین وایکینگ دهکده است. در این دهکده، مبارزه با اژدهایان وظیفه‌ی مهم وایکینگ‌ها برای ادامه‌ی زندگی است. پدر هیکاپ از توانایی هیکاپ برای اینکه مانند وایکینگ‌ها با اژدهایان بجنگد، ناامید شده است. اما هیکاپ در طول فیلم تلاش می‌کند که خود را به عنوان یک وایکینگ واقعی ثابت کند و پس از اینکه با اژدهای زخمی «خشم شب» دوست می‌شود، با تلاش‌های بسیار به شناخت جدیدی از اژدهایان دست می‌یابد و درمی‌یابد که آنها، خود اسیر اژدهای خطرناک بزرگ‌تری هستند.

تصاویر و ویدیو‌ها

فرصت‌هایی برای گفتگو

به نظر شما چرا هیکاپ با تمام هم‌سن و سالان خود فرق داشت؟ او چگونه هیکاپ توانست بر ضعف‌های خودش غلبه کند؟
وایکینگ‌های دهکده‌ی برک چه اشتباهی درباره‌ی اژدهایان می‌کردند؟
رابطه‌ی هیکاپ و پدرش را در اوایل فیلم چطور دیدید؟ چه اتفاقی افتاد که این رابطه تغییر پیدا کرد؟

مشخصات فیلم و انیمیشن

کارگردان Chris Sanders، Dean DeBlois

رتبه MPAA PG

مدت زمان ۹۰

کشور سازنده آمریکا

استودیو DreamWorks Animation

جایزه ها Annie Awards، Indiana Film Journalists Association، Russian National Movie Awards، Toronto Film Critics Association Awards

بازیگران جرارد باتلر، جی باروشل، کریگ فرگوسن

سال انتشار ۲۰۱۰