آشتی با کتاب

شاید شما هم مثل بسیاری از والدین تجربه کرده باشید که با ورود ابزارهای دیجیتال به زندگی بسیاری از کودکان، از میزان کتاب ‌خواندن در آن‌ها کاسته شده، تا جایی که در بعضی از کودکان هیچ تمایلی به کتاب‌ خواندن دیده نمی‌شود. کتاب خواندن علاوه بر این‌که در نظر خیلی از بزرگ‌ترها به خودی خود فعالیت ارزشمندی است، برای کودکان فوایدی دارد که قابل جایگزینی با ابزارهای دیجیتال نیست. یکی از مهم‌ترینِ این فواید، تقویت قوه‌ی درک مطلب و کمک به نوشتن خلاق است که هم در مدرسه و هم در موقعیت‌های واقعی زندگی به کارشان می‌آید. از طرف دیگر، کتاب‌داستان‌ها فرصت بی‌نظیری برای غرق شدن در دنیای خیال‌انگیز خود را فراهم می‌کنند و این امکان را به کودک می‌دهند که خودش تخیل کند و جهان داستان را با تصاویر ذهنی خودش بسازد.

هرچند رقابت کتاب با کارتون‌های جذاب، خوش آب‌و‌رنگ و همراه با موسیقی، و بازی‌های پرهیجان و سرعتی، رقابتی غیرمنصفانه است، اما شدنی‌ست. در اینجا چند راهکار پیشنهاد می‌کنیم که به شما کمک می‌کنند کتاب را به کانون توجه کودکان برگردانید.

کتاب خواندن را تبدیل به مراسمی هر روزه کنید

زمان خاصی از شبانه‌روز را که برای شما و فرزندتان مناسب است انتخاب کنید و همیشه در آن موقع برایش کتاب بخوانید. مثلاً این زمان می‌تواند همیشه قبل از خواب باشد. خوب است کتاب‌هایی که برای قبل از خواب انتخاب می‌کنید، داستان ساده و فضای ملایمی داشته باشند تا او را هیجان‌زده نکند.

کتاب‌های مورد علاقه‌ی او را بخوانید

علاقه و ذائقه‌ی او را شناسایی کنید و برایش کتاب‌های دلخواهش را انتخاب کنید. گاهی از شما می‌خواهد کتابی را بارها و بارها بخوانید؛ این کار را تا زمانی که او نیاز دارد ادامه دهید. ما درست نمی‌دانیم این تکرار دقیقاً چه کارکردی برای آن‌ها دارد، مهم این است که او دوست دارد برایش تکرار کنید.

در جاهای مختلف خانه کتاب بگذارید

می‌توانید در آشپزخانه، اتاق خواب، هال و حتی در دستشویی کتاب بگذارید. مواجه شدن هر روزه و مداوم با کتاب‌های مختلف و در دسترس بودن آن‌ها کمک می‌کند کودکان با احتمال بیشتری آن‌ها را ورق بزنند، بخوانند یا از شما بخواهند برایشان بخوانید.

خودتان الگوی چیزی باشید که از او انتظار دارید

اگر شما وقت و بی‌وقت در حال کار کردن با موبایل باشید یا به ندرت کتاب بخوانید، نمی‌توانید انتظار داشته باشید فرزندتان کتاب‌خوان بار بیاید. دیدن شما در حالی که کتاب می‌خوانید و از این کار لذت می‌برید، بهترین مشوق برای فرزندتان است.

قفسه‌ی کتاب‌ها را به‌روز نگه دارید

چیدمان کتاب‌ها در قفسه یا در جاهای دیگر خانه را تغییر دهید تا دوباره توجه او را به خود جلب کنند. اگر امکانش را دارید در کتابخانه‌ای عمومی عضو شوید و با هم از آنجا کتاب امانت بگیرید، یا وقتی می‌‌خواهید کتاب جدید بخرید، همراه فرزندتان به کتاب‌فروشی بروید و با هم کتاب‌های جدید انتخاب کنید. بهتر است به فروشگاه‌‌هایی بروید که فقط کتاب و محصولات آموزشی دارند. در فروشگاه‌های پر از اسباب‌بازی که در کنارشان کتاب هم عرضه می‌شود، خرید کتاب کار دشواری است.

کتاب‌های لمسی و تعاملی را در اختیارش قرار دهید

کتاب‌های تعاملی کودکان را درگیر فعالیتی می‌کنند که عموماً برایشان جالب است؛ مثلاً باید چیزی را از صفحه‌ای بردارند و در صفحه‌ای دیگر بچسبانند یا با لمس کردن صفحه‌ی کتاب حدسی بزنند یا با کشیدن یک نشان مقوایی، شخصیتی را از خانه‌اش خارج کنند.

جای مشخصی را برای کتاب خواندن در نظر بگیرید

با کمک هم جایی از خانه را که آرام و دنج است، به کتاب خواندن اختصاص دهید. این جای اختصاصی مسلماً نباید نزدیک تلویزیون باشد. حتماً هم لازم نیست در اتاق خودش باشد. گاهی کودکان رفتن به اتاق‌شان را نوعی تنبیه قلمداد می‌کنند یا بعضی از کودکان دوست دارند در جایی عمومی کتاب بخوانند.

برای کودکان بزرگ‌تر هم کتاب بخوانید

گاهی تصور می‌کنیم فرزندمان بزرگ شده و دیگر خودش می‌تواند کتاب بخواند، اما کودکان بزرگ‌تر هم دوست دارند برایشان کتاب بخوانید. به یاد داشته باشید که برای آشتی دادن فرزندتان با کتاب، لازم نیست همیشه خودش کتاب بخواند. کودکان بزرگ‌تر هم گاهی دل‌شان می‌خواهد لم بدهند و خود را به صدای شما بسپارند.